درد بعد از پیآرپی زانو
·
1404/2/29 12:26
· خواندن 6 دقیقه
درد بعد از پیآرپی زانو: دلایل، مدیریت و توصیه‌ها
پیآرپی (پلاسمای غنی از پلاکت) یکی از روش‌های نوین درمانی است که به دلیل مزایای ترمیمی و ضدالتهابی‌اش در درمان آسیب‌های زانو به کار گرفته می‌شود. این روش به‌ویژه در درمان آرتروز، پارگی‌های جزئی رباط‌ها و آسیب‌های غضروفی محبوبیت بالایی یافته است. با این حال، یکی از نگرانی‌های رایج بیماران، درد بعد از پیآرپی زانو است که ممکن است چند روز پس از تزریق بروز کند. در این مقاله به بررسی علل این درد، نحوه مدیریت آن و نکاتی برای کاهش آن پرداخته‌ایم.
پیآرپی زانو چیست؟
پیآرپی (PRP) یا پلاسمای غنی از پلاکت، روشی نوین در پزشکی است که از توانایی‌های طبیعی بدن برای ترمیم بافت‌ها استفاده می‌کند. در این روش، از خون خود بیمار پلاسمای غنی از پلاکت جدا می‌شود. پلاکت‌ها موادی ترشح می‌کنند که حاوی فاکتورهای رشد و ترکیبات ترمیمی هستند. این مواد می‌توانند فرآیند بازسازی بافت‌ها را تحریک کرده و التهاب را کاهش دهند. پیآرپی در زانو بیشتر برای درمان مشکلاتی همچون آرتروز، پارگی رباط‌ها، آسیب غضروفی و التهاب تاندون‌ها به کار می‌رود.
تزریق پیآرپی زانو چگونه انجام می‌شود؟
تزریق پیآرپی یک فرآیند ساده و کم‌تهاجمی است که معمولاً در کلینیک و بدون نیاز به بیهوشی انجام می‌شود. مراحل زیر در این روش اجرا می‌شود:
پزشک مقدار کمی (حدود 20 تا 60 میلی‌لیتر) خون از بازوی بیمار می‌گیرد.
خون گرفته‌شده در دستگاه سانتریفیوژ قرار می‌گیرد. این دستگاه با چرخش سریع، اجزای مختلف خون را جدا می‌کند و پلاسمای غنی از پلاکت در بالاترین لایه جمع‌آوری می‌شود.
پلاسمای غنی از پلاکت در یک سرنگ استریل جمع‌آوری می‌شود. در برخی موارد ممکن است پزشک مواد اضافی مانند داروهای خاص را به آن اضافه کند.
ناحیه مورد نظر در زانو ضدعفونی می‌شود و پزشک با استفاده از سوزن ظریف، پیآرپی را به مفصل زانو، غضروف، تاندون یا رباط آسیب‌دیده تزریق می‌کند. گاهی اوقات برای دقت بیشتر از تصویربرداری اولتراسوند استفاده می‌شود.
پس از تزریق، بیمار معمولاً می‌تواند بلافاصله به خانه برگردد. ممکن است پزشک توصیه‌هایی درباره استراحت یا فعالیت‌های فیزیکی ارائه دهد.
در چه شرایطی از پیآرپی زانو استفاده می‌شود؟
پیآرپی زانو یک گزینه درمانی پرکاربرد است که در شرایط زیر به کار می‌رود:
یکی از رایج‌ترین موارد استفاده از پیآرپی، درمان آرتروز زانو است. این روش می‌تواند التهاب را کاهش داده، درد را تسکین دهد و به ترمیم غضروف آسیب‌دیده کمک کند.
در مواردی که غضروف زانو به دلیل آسیب یا فرسایش تحلیل رفته باشد، پیآرپی می‌تواند فرآیند بازسازی را تحریک کند.
پیآرپی به بهبود پارگی‌های جزئی در رباط‌ها و تاندون‌ها کمک کرده و زمان بازگشت به فعالیت‌های ورزشی را کاهش می‌دهد.
در موارد التهاب تاندون‌های زانو، پیآرپی می‌تواند به کاهش التهاب و تسریع بهبود کمک کند.
ورزشکارانی که دچار آسیب‌هایی نظیر کشیدگی یا پارگی خفیف در زانو شده‌اند، می‌توانند از پیآرپی برای بازگشت سریع‌تر به فعالیت بهره‌مند شوند.
گاهی اوقات، پس از جراحی زانو (مانند جراحی تعویض مفصل یا بازسازی رباط‌ها)، پیآرپی برای تسریع فرآیند بهبودی تجویز می‌شود.
دلایل درد پس از پیآرپی زانو
واکنش طبیعی بدن به تزریق پیآرپی که از خون خود بیمار تهیه می‌شود. پس از تزریق، پلاکت‌ها فعال می‌شوند و فرآیندهای ترمیم و بازسازی را آغاز می‌کنند. این فعالیت‌ها ممکن است باعث تحریک بافت‌های اطراف زانو و بروز درد موقت شود.
التهاب اولیه پلاکت‌ها موادی ترشح می‌کنند که باعث افزایش جریان خون و تحریک فرآیندهای التهابی مفید در ناحیه آسیب‌دیده می‌شود. این التهاب، که بخشی از فرآیند ترمیم طبیعی است، می‌تواند باعث بروز درد کوتاه‌مدت شود.
واکنش مکانیکی به تزریق ورود سوزن به مفصل یا بافت‌های نرم اطراف زانو ممکن است باعث تحریک یا جراحت جزئی شود. این موضوع می‌تواند به درد در ناحیه تزریق منجر شود.
آسیب‌های زمینه‌ای زانو در برخی موارد، بیمارانی که زانوهایشان دچار آسیب‌های شدیدتری هستند (مانند آرتروز پیشرفته یا پارگی غضروف)، ممکن است پس از تزریق درد بیشتری احساس کنند، زیرا بافت‌های آنها حساس‌تر است.
مدت زمان درد بعد از پیآرپی زانو
درد بعد از پیآرپی زانو معمولاً بین چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد و در بیشتر بیماران در طول یک هفته کاهش می‌یابد. اگر درد بیش از ۷ تا ۱۰ روز ادامه داشت یا شدت آن افزایش یافت، لازم است بیمار با پزشک خود مشورت کند.
مدیریت درد پس از پیآرپی زانو
برای کاهش و مدیریت درد بعد از پیآرپی زانو، روش‌های زیر توصیه می‌شود:
استراحت کافی پس از تزریق، بهتر است بیمار از فعالیت‌های سنگین خودداری کند و حداقل ۲۴ تا ۴۸ ساعت به زانو استراحت دهد. استفاده از بالشت برای بالا نگه داشتن پا می‌تواند به کاهش تورم و درد کمک کند.
استفاده از یخ استفاده از کمپرس یخ بر روی ناحیه زانو در ساعات اولیه پس از تزریق می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. یخ را با یک پارچه بپیچید و هر بار حدود ۱۵-۲۰ دقیقه روی زانو قرار دهید.
داروهای مسکن مجاز پزشکان معمولاً از بیماران می‌خواهند که از مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (مانند ایبوپروفن) اجتناب کنند، زیرا این داروها ممکن است تاثیر پیآرپی را کاهش دهند. با این حال، استفاده از استامینوفن یا داروهای دیگر توصیه‌شده توسط پزشک می‌تواند به تسکین درد کمک کند.
فیزیوتراپی سبک پس از کاهش درد اولیه، می‌تواند به بهبود دامنه حرکتی و کاهش سفتی زانو کمک کند. بهتر است این کار تحت نظارت فیزیوتراپیست انجام شود.
مصرف آب کافی و مواد غذایی حاوی ویتامین C، روی و پروتئین می‌تواند فرآیند ترمیم زانو را تسریع کند.
زمان بازگشت به فعالیت‌های روزمره
بیماران معمولاً می‌توانند پس از ۲ تا ۳ روز به فعالیت‌های سبک روزمره بازگردند. با این حال، انجام فعالیت‌های سنگین مانند ورزش یا کارهای فیزیکی پرتنش بهتر است حداقل تا یک هفته به تعویق بیفتد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم زیر پس از پیآرپی زانو بروز کرد، مراجعه به پزشک ضروری است:
درد شدید که با مسکن کنترل نمی‌شود
تورم غیرعادی یا افزایش دمای زانو
قرمزی شدید در ناحیه تزریق
محدودیت شدید در حرکت زانو
این علائم ممکن است نشانه عفونت یا واکنش غیرطبیعی باشند که نیاز به بررسی تخصصی دارند.
نکات نهایی برای تجربه بهتر پیآرپی زانو
قبل از انجام پیآرپی، حتماً درباره سوابق پزشکی و انتظارات خود با پزشک مشورت کنید.
پس از تزریق، دستورالعمل‌های پزشک را با دقت دنبال کنید.
صبور باشید؛ اثرات کامل پیآرپی معمولاً چند هفته تا چند ماه پس از تزریق نمایان می‌شوند.
مزایای پیآرپی علی‌رغم درد موقت
اگرچه درد بعد از پیآرپی زانو ممکن است نگران‌کننده باشد، اما این روش مزایای فراوانی دارد که آن را به یکی از گزینه‌های محبوب برای درمان مشکلات زانو تبدیل کرده است:
تحریک بازسازی غضروف و بافت‌های آسیب‌دیده
کاهش التهاب در طولانی‌مدت
بهبود عملکرد مفصل زانو
کاهش نیاز به جراحی یا مصرف داروهای شیمیایی
درمان به کمک ارایه اطلاعات به بیمار جدید ترین و کم هزینه ترین راه جهت ارتقای سطح سلامت و افزایش کیفیت زندگی افراد است. در اطلاعات درمانی آگاهی های لازم پیرامون وضعیت فعلی و راهکارهای درمان و پیشگیری از بروز مجدد رخداد پاتولوژیک به بیمار آموزش داده شده و خود اوست که نقش محوری را در اصلاح وضعیت خود ایفا می کند
