حامدرحیمی پنجکی(اشنایی بانانچیکو)
یک باور عامیانه بسیار معروف میگوید که نانچیکو در اصل یک ابزار خرمنکوبی برای جداکردن برنج از شلتوک بوده که کشاورزان ژاپنی آن را به شکل یک سلاح مرگبار درآوردند تا با آن به نبرد سامورایی بپردازند. اما در حقیقت کشاورزان اوکیناوایی نانچیکو را با تغییر در نوعی دهنه اسب در سدهٔ هفدهم ابداع کردند. در آن زمان دایمو ایالت ساتسوما که اوکیناوا را به نیز تصرف کرده بود، نگهداری سلاح برای کشاورزان را ممنوع کرده بود، به همین دلیل کشاورزان به سراغ سلاحهای جایگزین دیگری رفتند. ظاهر نانچیکو طوری بود که مأموران حکومت آن را با نوعی بازی یا یک تکه چوب بیخطر اشتباه میگرفتند. در حالیکه این تکه چوب معمولی در واقع سلاح دفاعی مؤثری بود.
با این حال نانچیکو در گذشته سلاح محبوبی نبود. این حقیقت را میتوان از این نکته دریافت که در هیچیک از دهها کاتای سنتی کاراته از این وسیله استفاده نمیشود. این موضوع احتمالاً به دلیل کارایی ناچیز این سلاح در مقابل سلاحهای دورزن همچون شمشیر و چوب بودهاست، البته شخصی که مهارت خوبی در استفاده از نانچیکو داشت به راحتی میتوانست چندین شخص مجهز به یا بیسلاح را شکست دهد. همچنین مخفی نگهداشتن نانچیکو هم بسیار آسان بود، در نتیجه در اوکیناوا نانچیکو در درجهٔ اول به عنوان یک وسیلهٔ در مقابل دزدان و اوباش مورد استفاده بود.
در دوران معاصر نانچیکو با توجه به ساختار ساده و کارآمدی بالا در مبارزهٔ خیابانی تولد دوبارهای یافتهاست. بخشی از این محبوبیت نیز به فیلمهای مربوط میشود. از این سلاح در فیلمهای و بهره جست.
از آنجا که نانچیکو یکی از سلاحهای سنتی اوکیناوایی معروف به کوبودو است ارتباط نزدیکی با دارد و بسیاری از تکنیکهای آن در کاراته موجود است. این سلاح وارد سبکهای کرهای همچون و نیز شدهاست. در هنر رزمی فیلیپینی نیز سلاحی بسیار شبیه به نانچیکو به نام مورد استفاده است. شیوهٔ استفاده از این سلاح سبکهای متفاوتی دارد. در سیستم اوکیناوایی بیشتر برای تکنیکهای قفلکننده و خفهکننده از آن استفاده میشود اما در سیستم فیلیپینی بیشتر تکنیکهای ضربهای با آن انجام میشود.(Himo): طنابی که دو دسته نانچیکو را به هم متصل میکند.
- آنا (Ana): سوراخی که طناب (Himo) از آن رد میشود و در دسته نانچیکو قرار دارد.
- کوساری (Kusari): زنجیری که دو دسته نانچیکو با آن به بسته متصل شدهاند. (بعضی از نانچیکوها دارای طناب و بعضی، زنجیر هستند)
- کونتوه (Kontoh): جایی که زنجیر یا طناب به بدنه متصل میشود.
- جوکونبو (Jukon-bo): قسمت بالایی دسته (نزدیک به دسته)
- چوکونبو (Chukon-bu): قسمت مرکزی دسته
- کیکونبو (Kikon-bu): قسمت پایینی دسته
- کونتهای (Kontei): انتهای دستهها
در چین به چوب حملهکننده، چوب اژدها (به چینی: 龍棍) و به چوب دسته، چوب یانگ (به : 陽棍) میگویند. دسته نانچیکو چینی گرد است اما نانچی است که باعث وارد کردن جراحات بیشتری به هدف میشود. بلندی آن باید به حدی باشد که بتواند در هنگام بالا گرفتن از بازو محافظت کند. بلندی طناب یا زنجیر هم باید به حدی باشد که بتوان دستهها را بتوان به راحتی بدور کف دست قرار داد. یکسان بودن اندازه دو دسته و داشتن تعادل آنها در دقت ضربات بسیار تأثیرگذار و مهم است. تعادل دستهها باید به سمت خارج آنها باشد تا بتوان به راحتی با آنها ضربه زد و در چرخش آنها را کنترل نمود. دستهها در گذشته از چوب درختان محکمی همچون بلوط ساخته میشدهاست. این دستهها را چندین سال در زیر گل قرار میدادند تا کمبود اکسیژن و ویژگی اسیدی آن باعث محکمتر شدن آنها شده و از پوسیدگی آنها جلوگیری کند. طناب آن نیز از موی اسب درست میشدهاست.